- سرایت عاطفی(چگونه قدرت اجتماعی احساسات مان را توضیح دهیم)
مقاله امروزرا با مفهوم ساده سرایت عاطفی شروع می کنیم.یک مفهوم ساده که بارها و بارها آن را تجربه کرده ایم.
برای درک این مفهوم فرض کنید شما از یک روز سخت در محل کار به خانه می آیید و احساس خستگی و ناراحتی می کنید،یک روز پر از تشویش و اضطراب با کلی بحث و بگو ومگوی بیهوده که فقط روح و روان تان را فرسوده کرده است.حال بیایید ایم طور در نظر بگیرید که با باز کردن درب ورودی خانه،فضای با نشاط یک شام صمیمی با دوستان را مشاهده می کنید.
خانواده و دوستان را می بینید که لبخند می زنند، می خندند، صحبت هایی صمیمی دوستان و لبخند ها ،یک احساس خوب را به تمام وجودتان تزریق می کند بلافاصله، خلق و خوی شما عالی می شود. شما مشکلات خود را فراموش می کنید و به زودی با بقیه لبخند می زنید و می خندید.می دانید چه اتفاقی می افتد؟
شما انرژی مثبتی را تجربه کرده اید که از دوستانتان به شما سرایت کرده است.این نوع حس و حال را سرایت عاطفی می گویند.این مفهوم ساده که تقریبا همه ی ما تجربه کرده ایم می تواند هم جنبه مثبت(عروسی)هم جنبه منفی(عزا)داشته باشد.
سرایت عاطفی زمانی اتفاق می افتد که انرژی جمعی متمایل به یک حس مشترک باشد ،در این حالت با ورود شخص به آن جمع تمام احساساتش،به آن حس متمایل می شوند به تعبیر دیگر بارداری عاطفی ،اتفاق می افتد.درست مثل یک جسم فرو مغناطیس در مجاورت یک میدان مغناطیسی،احساسات ما نیز در مجاورت میدان مغناطیسی جمعی،آهن ربا می شود!حتما می پرسید دانستن انرژی جمعی و سرایت احساس به چه دردی می خورد؟در پاسخ باید بگویم آگاهی از سرایت عاطفی برای مدیریت احساسات خود و روش های کنترل آنها و همچنین داشتن حس خوب وانتقال حس خوب به دیگران بسیار مهم است .این مقاله فرآیندهای دخیل در سرایت عاطفی و انتقال احساس خوب را شرح می دهد. همچنین در مورد چگونگی انتقال انرژی مثبت به دیگران بحث می کند. - سرایت عاطفی چیست؟
اگر کسی با لبخند به ما نزدیک شود، ما تمایل طبیعی به پاسخ لبخند داریم. اگر با اخم به ما نزدیک شوند، تمایل ما به اخم هست.چنین تقلیدهایی از لبخندها، اخمها یا دیگرکنش های احساسی اغلب در عرض میلیثانیه و بدون آگاهی کامل از آن اتفاق میافتد. با تقلید از حالات چهره دیگران، میتوانیم از احساسات آنها استفاده کنیم و خودمان نیز احساسات مشابهی را تجربه کنیم. دراینجاست که ما می توانیم با تقلید رفتار های دیگران همان احساسات را داشته باشیم.چنین سرایت عاطفی می تواند منفی یا مثبت باشد.
شاید در راهپیمایی های حماسی،یا نقطه مقابل آن شورش های خیابانی،تمام افراد شرکت کننده یک احساسی را دارند.می دانید چرا؟چون یک رفتار و الگوی مشخصی را تقلید می کنند.
یا وقتی مدیر عامل یک شرکت یا موسسه با لبخند رفتار می کند و روزانه حس خوب دارد ،کارمندها نیز همان رفتار را تقلید می کنند.این نیز یک نمونه دیگر سرایت عاطفی و انرژی جمعی است
تحقیقات اولیه در مورد سرایت عاطفی از طریق تقلید رفتار، بر موارد غیرکلامی دیگران مانند لحن صدا، حرکات، و حالات چهره تأکید دارد(یعنی 100 درصد رفتاری) تحقیقات نشان داده است که چنین تقلیدهایی به طور طبیعی برای انسان ها و سایر موجودات اجتماعی بر اساس وجود "نرون های آینه ای" در قشر مغز انجام می شود نورونی است که هنگامی که جانور عملی را انجام میدهد و نیز هنگامی که مشاهده میکند که همان عمل را دیگری انجام میدهد تحریک میشود.بدینگونه نورون شبیه «آینه» رفتارهای دیگری را کپی میکند، مثل آنکه خودش انجام داده.ند. برخی دانشمندان معتقدند که نورونهای آینهای از مهمترین اکتشافات اخیر درزمینه عصبشناسی بودهاند.نورون های آینه ای برای اولین بار در دهه 1990 کشف شدند.
دانشمندان علوم اعصاب ایتالیایی نشان دادند که وقتی میمونی تحریک رفتاری می شود،یعنی رفتار شلیک شدن به یک میمون دیگررا می بیندنورون هایی در مغزش تحریک می شوند که وقتی به خودش شلیک می شود آن نرون ها ،پالس می فرستند.فرآیندهای آینه ای مشابه بین انسان ها اتفاق می افتد. وقتی تنها می نشینید و در مورد تجربه ای خوشایند لبخند می زنید، نورون های خاصی در مغز شما روشن می شود. این در حالی ست که هنگامی که شخص دیگری به شما لبخند میزند، بسیاری از نورونهای مشابهی که هنگام لبخند زدن شما به خودی خود فعال میشوند، روشن میشود
این نورن ها که به صورت آینه عمل می کنند ،صرفا با دیدن رفتار دیگران به صورت هوشمندانه پیام آنزیم های مشابه می دهند و از آنجایی که ما بیشترین احساساتمان از آنزیم هایمان تولید می شود .پس این نورن ها با دیدن رفتارهای دیگران احساسات آنها را تقلید می کند.
اگر از توجیهات آنزیمی و دلیل علمی بازتاب رفتار و ایجاد احساسات مشاب بگذریم ،به این مساله بر می خوریم که فی الواقع این مسری بودن عواطف واقعا چه تاثیری در زندگی روزمره ما دارد؟
تحقیقات علمی و بررسی های آماری نشان می دهد که وقتی احساس مثبت به یک پدیده منفی ایجاد شود شدت تالم آن پدیده به مراتب کمتر می شود .به صورت دقیق تر یعنی اندکی ادویه مثبت اندیشی تلخ ترین حادثه ها را مطلوبترمی کندو برعکس ،زندگی در بهشت موعود با نگاه و احساس منفی به سیاه ترین جهنم ها تبدیل می شود .شواهد علمی دقیقی موجود است که بی خیال رسانه های اجتماعی شدن عواطف مثبت را افزایش می دهدو دلیل محکم این فرآیند این است که افراد در رسانه های اجتماعی در معرض تابش های منفی قرار می گیرند و احساس منفی در آنها بیشتر و بیشتر سرایت می کند.
برای تاکید بیشتر بر تاثیر سرایت عاطفه ها ،کمتر بیمار شدن افراد در جشنهای عمومی است.آری کاملا درست است در جشنهایی که بر مبنای صلح،تازه شدن طبیعت یا جشنهایی با پایه عشق برگزارمی شود،حس نوع دوستی،خندیدن دسته جمعی و...بیشتر و بیشتر گسترش پیدا می کند.
زندگی بهتر با عواطفی که مسری هستند.
اگر عواطف ما از طریق مسری بودن احساسات دیگران به راحتی تحت تاثیر قرار می گیرد،چگونه می توانیم با ایجاد الگوهای رفتاری مناسب حالمان را خوب نگه داریم؟کار پیچیده ای به نظر نمی رسد،کافی ست چند نکته را رعایت کنیم: - عاداتی که با ایجاد احساس منفی می شود را با عاداتی که باعث افزایش حال خوب می شود جایگزین کنیم.یعنی:
- گوش کردن موسیقی های شاد به جای موسیقی ها غمگین
- دیدن سریالهاو فیلم های انگیزشی به جای سریالهای غمگین.
- جایگزین کردن عادات گفتاری مثبت به جای عادات گفتاری منفی
- دوستان انرژی خوار خود را به مرور از اوقات فراغت خود حذف کنید
- شاد کردن محل کار
- گفتن لطیفه و شنیدن لطیفه هایی که روحیه را عوض می کند
- دیدن خاطرات خوب گذشته مثلا ویدئو جشن تولد یا عروسی
- دید و بازدید کردن با اقوام مثبت اندیش و کسانی که حال دلتان را خوب می کنند.
- در آخر لازم است که یاد آوری کنم،ما یک بار بیشتر به دنیا نیامده ایم که زندگی کنیم و به قول جله معروف که بعضی وقت خیلی زود دیر می شود،پس چقدر عالی ست که ما قدر همین لحظات را بدانیم و حال خوب داشته باشیم و با ترویج آن ،حال دیگران را نیزخوب کنیم.
مریم خادمی
کارشناسی ارشد ژنتیک - مشاور و روانشناس